სამხედრო საქმის მოყვარულები ჯავშანმანქანა "დიდგორის" გამოჩენას ჯერ კიდევ შარშან სიხარულით ეგებებოდნენ. წლების განმავლობაში "გაყინული" სამხედრო მრეწველობის აღდგენა ბევრისთვის საამაყო იყო. ალბათ მათი უმრავლესობა ვერც კი წარმოიდგენდა თუ ერთ წელილადში ქართული წარმოების ქვეითთა საბრძოლო მანქანას იხილავდნენ. "ლაზიკას" შესახებ ინფორმაცია პირველად ავღანეთში ვიზიტად მყოფმა საქართველოს პრეზიდენტმა გააჟღერა, ამ მოულოდნელ განცხადებას სხვადასხვა სოციალურ ქსელებში ბევრმა "სააკაშვილის ოცნება" უწოდა, თუმცა ოცნება მალევე ახდა. ახალი ქვეითთა საბრძოლო მანქანის პრეზენტაცია ვაზიანის პოლიგონზე შედგა. ჯავშანტრანსპორტიორი საქართველოს პრეზიდენტმა თავდაცვის მინისტრთან ერთად მოინახულა.
"ლაზიკას" რომლის ეკიპაჟიც სამი კაცისგან შედგება, შვიდი ქვეითის ტრანსპორტირება შეუძლია. მისი კომბინირებული ჯავშანი კი უზრუნველყოფს დესანტის დაცვას 14,5 მმ კალიბრის ჯავშანგამტარი ტყვებისგან, ეს კი უმნიშვნელოვანესია ჯარისკაცთა უსაფრთხო ტრანსორტირებისთვის. ქსმ–ს სალონი იმაზეცაა გათვლილი, რომ ოპერატიულად მოახდინოს დაჭრილების დროული ევაკუაცია საცეცხლე ზონიდან. ქვეითთა საბრძოლო მანქანას აქვს ცეცხლის მართვის დისტანციური მოდული, რომლითაც ჯავშანტრანსპორტიორზე დამონტაჟებული შეიარაღების, 23 მმ–იანი ავტომატური ქვემეხისა და 7,62 მმ ტყვიამფრქვევის მართვა შიგნიდან ხდება.
ლაზიკას ცეცხლის მართვის სისტემას, რომელიც შიგნიდან იმართება, გააჩნია როგორც დღის და ღამის, ასევე თერმული ხედვის კამერა რითაც ერთიორად უადვილებს ეკიპაჟს მიზნის აღმოჩენის და მისი შემდგომში განადგურების შესაძლებლობას.
რამდენად პრიორიტეტული და მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის სამხედრო წარმოების განვითარება - ჩვენს კითხვებს სამხედრო ექსპერტი ირაკლი ლექვინაძე პასუხობს.
ი.ლ. -მიუხედავად ჩვენი სტრატეგიული კურსისა ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში გაწევრიანებაზე, ძალიან მნიშვნელოვანია განვავითაროთ საკუთარი სამხედრო მრეწველობა რათა ნაკლებდ ვიყოთ დამოკიდებული შეიარაღების თუ საბრძოლო მასალის იმპორტზე... მეტადრე რომ ჩვენ გაგვაჩნია სამაგისოდ ინტელექტუალური რესურსი და მატერიალურ ტექნიკური ბაზაც გარკვეულ დონეზე. თუმცა უკანასკნელი მოდერნიზაციასა და საწარმოო სიმძლავრეების გაზრდას მოითხოვს...ეს კი თავის მხრივ ინვესტირებას ამ დარგში. თუმცა ეს ინვესტიცია საშუალებას მოგვცემს შემდგომში ფულის მნიშვნელოვანი რაოდენობის დაზოგვის და ხელს შეუწყობს დასაქმების პრობლემის ნაწილობრივ მოგვარებას. სამხედრო მრეწველობის გაძლიერება აძლიერებს საქართველოს ეკონომიკას. საკუთარი მძლავრი სამხედრო მრეწველობის ქონა ფსიქოლოგიურადაც დადებითად მოქმედებს ერზე და მას თვითდაჯერებულობას და წარმატებული, უსაფრთხო მომავლის იმედს მატებს. 2008 წლის 5 დღიანი ომის ანალიზმა გვიჩვენა რომ ჩვენი შეიარაღებული ძალები ჯავშანტრანსპორტიორებისა და ქვეითთა საბრძოლო მანქანების მკეთრ დეფიციტს განიცდიდა...ჯარის მობილურობა შეუჯავშნავი სატრანსპორტო საშუალებებით (ტოიოტა ჰაილუქსები, კამაზები და კრაზები) იყო უზრუნველყოფილი. საპირისპიროდ, მოწინააღმდეგის ძირითად ძალას მოტომსროლელი შენაერთები წარმოადგენენ. ცხადი გახდა რომ მინიმალური თავდაცვითი შესაძლელობების უზრუნველსაყოფად საჭიროა ჩვენი შეიარაღებული ძალების გარკვეული ნაწილის მსუბუქი ქვეითიდან - მექანიზირებულ სტრუქტურაზე გადაყვანა, საამისოდ კი თავის მხრივ საჭიროა შესაბამისი ტექნიკა: ჯავშანტრანსპორტიორები და ქვეითთა საბრძოლო მანქანები. აქვე უნდა აღინიშნოს რომ 2008 წელს ცნობილი მოვლენებისას ჩვენს შეიარაღებაზე არსებული ჯავშანმნქანების, ჯავშანტრანსპორტიორების და ქვეითთა საბრძოლო მანქანების ერთეულებიდან დამაკმაყოფილებელი შედეგები მოხლოდ თანამედროვე თურქულმა ჯავშანმანქანამ "კობრამ" აჩვენა. საბჭოთა ტექნიკამ თავი ვერ გამოიჩინა და ნათელი გახდა რომ ის მორალურად და კონცეპტუალურად მოძველდა. საჭირო გახდა სხვა ტექნიკის შეძენა რომელისც თანამედროვე მოთხოვნებს პასუხობს და რომელშიც ამ დარგის განვითარების ბოლო ტენდენციებია ასახული. ასეთ ტექნიკაზე ჩვენ ხელი ან არ მიგვიწვდება, ან იგი ძალიან ძვირი ღირს, ამიტომ გადაწყდა თავადვე დაგვეპროექტებინა ჩვენი მოთხოვნების შესაბამისად ტექნიკა და თავად გვეწარმოებინა ისინი. ამ მომენტისთვის სახეზე გვაქვს ორი პროექტი რომელიც საზოგადოებისთვის გახდა ცნობილი, ესენია ჯავშანტრანსპორტიორ დიდგორის ორი მოდელი და ქვეითთა საბრძოლო მანქანის ლაზიკის პროექტი.
- რამდენად დააბალანსებს ქართული სამხედრო მრეწველობის განვითარება რეგიონში დარღვეულ დისბალანსს
ი.ლ. - ტექნიკა არ იქმნება იმისთვის რომ ვიღაცას ფორმალურად გავეჯიბროთ, მითუფრო აზებაიჯანს, რომელიც ჩვენი მეგობარი ქვეყანაა და მასთან სამხედრო სამრეწველო სფეროში კოოპერაციას ვგეგმავთ. ჩვენ ჩვენი საჭიროებიდან გამომდინარე ვქმნით იარაღსა თუ სამხედრო ტექნიკას.საჭიროებას კი ის საფრთხეები და გამოწვევები განაპირობებს რაც ჩვენს სახელმწიფოს და მის შეიარაღებულ ძალებს უდგას. ჩვენს შეიარაღებულ ძალებს ესაჭიროებოდა დიდგორის და ლაზიკასმაგვარი ჯავშანტექნიკა. შევქმენით მოდელები რომლებიც თავისი მოწინავე დიზაინითა და ტაქტიკურ-ტექნიკური მახასიათებლებით შეძლებისდაგვარად მაქსიმალურად პასუხობენ იმ მოთხოვნებს რაც მათ დამკვეთმა წაუყენა.
- რას იტყვით "დიდგორისა" და "ლაზიკას" ტაქტიკურ-ტექნიკურ მახასიათებლებზე, რისი გაუმჯობესება შეიძლება ჯავშანტრანსპორტიორებთან მიმართებაში, იგულისხმება როგორც ჯავშანი, ასევე ცეცხლის მართვის სისტემები.
ი.ლ. - აღსანიშნავია რომ ორივე მოდელს აქვს მოდერნიზაციის დიდი რესურსი. შესაძლებელია ორივეს დაუყენდეს დამატებითი დაცვა ყუმბარმტყორცნების ყუმბარებისგან - გარშემო მსუბუქი მეტალის კონსტრუქციის სახით. შეიარაღება და ცეცლის მართვის სისტემები მთლიანობაში ამ ეტაპზე ორივესი დამაკმაყოფილებელია.სასურველია ლაზიკას ბაზაზე შეიქმნას 120მმ-იანი თვითმავალი ნაღმტყორცნი.
- რამდენად პრაქტიკული იქნება "ლაზიკა" საბრძოლო მოქმედებების დროს ოკუპირებულ რეგიონებთან არსებულ რელიეფზე?
ი.ლ. - ვინაიდან ჯერ მწირი მონაცემები გვაქვს ლაზიკის სავალ ნაწილსა და ძრავა ტრანსმიის შესახებ, შეგვიძლია ვიმსჯელოთ მხოლოდ იმით რაც ვიზუალურად სჩანს - ლაზიკა შედარებით მოკლეა, რაც მას მეტ მოქნილობას მისცემს მთაგორიან რელიეფზე, მთის ვიწრო გზებსა და ურბანულ ტერიტორიებზე მათ შორის ნანგრევებში მანევრირებისას.
ქართული ჯავშანმანქანა თავდაცვის სამინისტროს დაქვემდებარებაში მყოფი სამხედრო სამეცნიერო–ტექნიკური ცენტრის ""დელტას" ბაზაზე შეიქმნა.დელტას ბაზაზევეა შექმნილი მობილური საპატრულო და სადაზვერვო ჯავშანმანქანა "დიდგორიც". სწორედ ამ ცენტრის მუშაობას უკავშირდება ბოლო პერიოდში სამამულო წარმოების განვითარება. ორი ჯავშანტრანსპორტიორის წარმოება ერთი წლის განმავლობაში მართლაც არ არის ურიგო, რაც კიდევ ერთხელ მიუთითებს იმაზე რომ ქვეყანა იბრუნებს სამხედრო მრეწველობის ტრადიციებს, რომელიც წლების განმავლობაში პრაქტიკულად "გაყინული" იყო.
No comments:
Post a Comment